Instructies
Vertaling: Jeanne Verwee
uit: De instructies van voorouders
x
Niet dat zijr voorouders allemaal oliedom waren. Of kwaadaardig. Maar iets gaat verloren wanneer je de netwerken verlaat die je, waarin je jezelf niet uitkoos. Continuïteit instrueert zonder woorden, via afkeer, verveling en een lange periode van vertrek. Woorden kunnen dat niet vervangen.
De verhouding tot anderen moet oprecht maar illusoir zijn, dan is er voortgang. De machine blijft in beweging zolang er een fout is, en die is er altijd. Denkt hzij, zou je kunnen denken.
Voorouders leggen niet uit waarom iets op deze of gene manier wordt gedaan. Is in de loop der jaren ook vervormd overgeleverd. Iedereen wil weg van uitgemolken, generaties lang gekweekte problemen en vastgeroeste onzekerheden. Weg van het eiland, weg van het dorp.
Een verlangen rijst, denkt hzij, zoals de schijnbare springveren in de zaadkapsels van het Groot springzaad, Impatiens noli-tangere. Het zijn geen echte springveren, heeft zhij gelezen, maar zhij vindt het moeilijk om zijr jarenlange voorstelling naast zich neer te leggen. In dat opzicht identificeert hzij zich alweer met het responsieve, rijpe kapsel. Het is onmogelijk om het idee af te schudden dat hier, zoals bij krullend haar, een ongelijkmatige groei verantwoordelijk is voor de weefselspanning, een trekken, een neiging, een tendens. Een overmaat aan vorming. Het kriebelt al in het kapsel; in het kapsel kriebelt het al. En dan passeert een groot dier rakelings, de schillen vallen uiteen, alles vliegt en belandt op nieuwe plekken. De zaden en de vliezen, die de zaden omvatten/beschermden door hun gespannen samenhang. De springveren worden in de bodem geïntegreerd, op de plek waar ze neerkwamen. Hun maandenlange tendentieuze groei was alleen maar om dit moment mogelijk te maken, zou je kunnen denken. Wat een narratief, wat een dramatische bloem. Sommige mensen gaan met uitgestoken duimen en wijsvinger van kapsel tot kapsel. Misschien genieten ze van de fantasie dat ze via hun tedere causale ingreep massaal orgasmen veroorzaken. Of dat het er zo op lijkt dat de kapsels op hen zaten te wachten.
Zhij houdt de vochtige krulletjes in zijr hand. Monocausale verhalen leiden tot een licht gevoel van teleurstelling. Nog één.
Merkwaardig en grappig, dat de beweging van een plant snel genoeg is om met dieren te spelen. De beweging door groei verschilt in ons begrip van die door spiersamentrekking en hefboomwerking, die voor ons omkeerbaar lijken. De vermoeidheid zou men echter serieuzer moeten nemen. Omkeerbaar is ook hier in werkelijkheid niets.
Wanneer zhij afstapt van de veronderstelling dat de explosie het doel of de zin was van de spiraal, van de ongelijkmatige groei, dan lijkt de voortplantingsmethode plots op een ongeval, een bijproduct, een capitulatie van opgekropt verlangen. Schaduwen schuilen in elk kapsel, terwijl de schaduwen van het gebladerte op hen dansen. Een schaduw ook de identiteit, dwalend door de dag, liggend met wisselende reikwijdte over weiden, wonden, nog niet opengebarsten of alweer toegegroeid, om dat te herkennen, is er een andere blik nodig. Globaal verbonden. Verstrooid, de identiteit, opeens, zichtbaar en storend, een insect op de voorruit, 汚れ, een contaminatie, uitgestort wat een gesloten kringloop zou moeten blijven. Het punt is niet dat zhij geboren werd met het verkeerde geslacht, in een absurde cultuur, op een continent dat doordrenkt is van idiotie. Dat zhij geboren werd, is fundamenteel verkeerd. Maar hzij kent het ook niet anders. Over het verkeerde of het juiste van andermans geboorte wil hzij niet nadenken. Soms krijgt hzij er de kriebels van wanneer anderen zich volkomen juist voelen. Dat is alles. Dus niet vragen: waarom Hawai’i?
Niet omdat op de identiteitskaart van zijr moeder Honolulu als geboorteplaats vermeld staat. Of omdat daar het Oost-West-centrum voor Vergelijkende Filosofie is. Hzij las een stem wiens toon zhij vertrouwt. Een artificieel, simpel Engels, waarin het academische met het alledaagse fuseert en een nonchalant respect voor iedereen uitstraalt. Rustig, logisch, als vanzelfsprekend.
Puur toeval. Liefde op de eerste lectuur. Een fascinatie waaruit niets moest volgen, maar hzij is alweer gegrepen door de mogelijkheid toch in de wereld te passen. Smoor, zoals dat alleen mogelijk is wanneer het noodlot eindelijk eens een juiste wens van zijr lippen lijkt te lezen. Hzij weet dat zhij zoiets net vermijdt, alsof zhij bij de weg naar huis treuzelt. Nog meer van de wereld zien vooraleer hzij zijr plaats erin vindt. Dus hzij lacht, wanneer haam vragen gesteld worden. Hawai’i, daar stelt iedereen zich snel iets bij voor. Zhij stelt zich niets voor, want zhij zal er dan zijn.
Een half jaar luistert zhij mee via het internet. ‘s Avonds verdwijnt hzij uit zijr leven in Europa en verschijnt op tijd aan de andere kant van de wereldbol. Hzij deelt een kelderruimte met drie anderen, die meestal zelf op reis zijn. Elke avond raast hzij daarheen, door de stad, op zijr koersfiets, muziek luisterend, op straat al bijna afwezig. Zet de fiets op slot, opent de ijzeren kelderdeur van de shared space, gaat de onderkerker binnen als was het een zoutwaterbad en begint elders te zijn.
Inductive Logic III, Hawaiiaans I0I. De lerares accepteert haam als gaststudent onder voorwaarde dat zhij er levenslang bij blijft. Als hzij afstand doet van alle vooringenomen gedachten en de aanwijzingen volgt, is het heel gemakkelijk.
De studenten moeten ten alle tijde aanwezig, snel, accuraat, aandachtig en vriendelijk zijn, staat er in de syllabus. Ze hoeven niet bovenmenselijk intelligent of ijverig te zijn of zich in hun vrije tijd voor te bereiden. Het draait om absolute aanwezigheid in de gemeenschappelijke ruimte.
Als eerste leren ze de begroeting. De uitdrukkingen moeten correct, met overgave en charmante gebaren worden uitgevoerd. Dat is omdat elke student deel van een collectief taallichaam wordt. Begrijpen? Je begrijpt met het lichaam.
De schuld is te groot om aan vergoeding te denken, zo groot, dat klein en groot perspectivisch samenvallen. Of hzij bedankt voor het verbeteren van een verkeerde uitdrukking, of om hier überhaupt te mogen zijn, weet zhij zelf niet. Zhij begrijpt waarom in sommige talen geen dankuwel en alstublieft wordt gezegd: het is vanzelfsprekend, het uitspreken ervan zou kunnen misleiden, idioten zouden op het idee kunnen komen dat daarmee iets vereffend is en dat zij verlost zijn van een schuld. Maar schulden zijn het leven. Zhij kan de lerares niets teruggeven – en de lerares haam nooit zijr nervositeit en slordigheid vergeven. Op werk antwoordt enkel ander werk, in die zin is het geen antwoord, maar een voortzetting, de cyclus van schulden is globaal. De tijd zal leren – maar aan wie? – of ze leidt tot de bloei van een inzicht in de vorm van gedrag, planetary manners finally, of tot een verzanding in de bestaande toestand, omdat allen tezamen niet sterk genoeg waren om de veranderingen in een nieuw momentum te verankeren. Los van elkaar wordt dan geweend, ongetroost, ontroostbaar.
Op dank wacht in ieder geval niemand. Erkenning is het begin, niet het einde. Hzij moet bodem worden waarop datgene wat moet worden, meteen en onverbiddelijk ontkiemt.
Maar zhij is een kind van asfalt.
Dat weten, op de lippen bijten. Zijr mind is een drilboor.
x
x
x
